In dit artikel bespreken we de elf meest voorkomende geslachtsziekten. Geslachtsziekten, ook wel seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), zijn ziektes die je kunt oplopen door seksueel contact met een geïnfecteerd persoon.
De organismen die deze ziekten veroorzaken, worden van de ene persoon op de andere doorgegeven via bloed, sperma, vaginale vloeistoffen en andere lichaamsvloeistoffen.
Bovendien kan een moeder deze aandoeningen overdragen aan haar kind tijdens de zwangerschap of tijdens de bevalling. Tevens kun je geslachtsziekten oplopen bij bloedtransfusies of door het gebruik van onreine naalden.
Geslachtsgemeenschap is een van de voornaamste oorzaken van vele geslachtsziekten. Het is echter ook mogelijk om een ziekte op te lopen zonder geslachtsgemeenschap.
Hoewel het inderdaad zo is dat latex condooms (profylactica) het risico op op het oplopen en verspreiden van geslachtsziekten verlagen, wordt dit risico niet volledig geëlimineerd.
Ondanks de risico’s die er bestaan, treffen toch nog veel mensen niet de juiste maatregelen om zichzelf te beschermen. Naast deze slechte gewoonte, is het ook nog eens zo dat veel mensen niet zo veel weten over geslachtsziekten zoals:
- hoe ze worden verspreid
- hoe je ze kunt oplopen
- wat de gevolgen kunnen zijn
Vandaar dat wij je wat nuttige informatie geven over de meest voorkomende geslachtsziekten.
Algemene symptomen van een geslachtsziekte
De meest voorkomende geslachtsziekten, of SOA’s, gaan over het algemeen gepaard met een reeks symptomen of tekenen die soms onopgemerkt blijven. Soms komen mensen er pas achter wanneer er zich een probleem voordoet of wanneer hun partner ermee wordt gediagnosticeerd.
De meest voorkomende symptomen zijn:
- Zweren of blaasjes op de geslachtsdelen, het rectum of zelfs in de mond.
- Abnormale afscheiding uit de penis.
- Branderig gevoel of pijn bij het plassen.
- Vaginale bloedingen.
- Pijn tijdens geslachtsgemeenschap.
- Onaangenaam ruikende en gelige vaginale afscheiding.
- Huiduitslag op de voeten, handen en romp.
- Buikpijn.
- Rugpijn als gevolg van gezwollen lymfeklieren.
- Branderig gevoel, irritatie, ontsteking en pijn in de penis, vagina, anus en vulva.
- Pijn en irritatie rondom de geslachtsorganen.
- Genitale wratten.
- Schaamluis, ook wel platjes (parasieten).
- Koorts.
- Lichaamspijn.
- Vlekken of huiduitslag op of rond de geslachtsdelen.
- Leverontsteking (hepatitis A, B, C, D),
- Tussentijds bloedverlies of bloedverlies tijdens seks.
- Pijn in de onderbuik.
- Geïrriteerde urethra (de plasbuis).
Veel van deze symptomen kunnen echter ook worden veroorzaakt door andere ziekten die niet seksueel overdraagbaar zijn. Dat is ook de reden waarom het belangrijk is om jezelf te laten testen, om er zeker van te zijn wat de oorzaak is van de symptomen die je ervaart.
Daarbij moeten we benadrukken dat deze symptomen zich binnen enkele dagen of pas binnen enkele jaren voor kunnen doen, dit verschilt per lichaam.
Wanneer moet je een dokter raadplegen?
- Als je één of meer van de bovenstaande symptomen ervaart.
- Als je seksueel actief bent en vermoedt dat je bent blootgesteld aan een SOA.
Oorzaken van de meest voorkomende geslachtsziekten (SOA’s)
De meest voorkomende geslachtsziekten kunnen worden veroorzaakt door verschillende soorten micro-organismen, zoals:
- Trichomoniasis-parasieten: luizen, schurft.
- Bacteriën: gonorroe, chlamydia, syfilis.
- Virussen: herpes genitalis, humaan immunodeficiëntievirus (HIV), humaan papillomavirus (HPV) en hepatitis B en C.
Geslachtsziekten die zijn veroorzaakt door parasieten en bacteriën, kunnen worden behandeld met antibiotica. Voor de geslachtsziekten die worden veroorzaakt door een virus, bestaat echter nog geen remedie.
Iedereen die seksueel actief is kan een seksueel overdraagbare aandoening oplopen. Er zijn echter ook enkele factoren die het risico op dit soort ziekten verhogen, zoals:
- Onveilige geslachtsgemeenschap: als er sprake is van onbeschermde vaginale of anale penetratie met een geïnfecteerd persoon.
- Onjuist gebruik van condooms of profylactica.
- Orale seks met een condoom of een rubberdam.
- Seksuele geslachtsgemeenschap met meerdere partners.
- Als je in het verleden ooit een seksueel overdraagbare aandoening hebt gehad, is de kans dat je er weer een oploopt ook groter.
- Gedwongen geslachtsgemeenschap of verkrachting.
- Het gebruik en misbruik van drugs en alcohol: deze stoffen zorgen er namelijk voor dat je minder geremd bent, waardoor ze kunnen leiden tot risicovolle activiteiten.
- Ook het delen van naalden verhoogt de kans op het krijgen van een SOA.
- Als tienermeisje is je risico op seksueel overdraagbare aandoeningen ook groter. Op deze leeftijd is de baarmoederhals namelijk nog onvolwassen en wordt deze gevormd door cellen die voortdurend veranderen. Dit maakt iemand een stuk vatbaarder voor SOA’s.
Hoe je je risico op de meest voorkomende geslachtsziekten vermindert
- Gebruik condooms.
- Probeer niet te vaak te veranderen van seksuele partners.
- Gebruik condooms of andere voorbehoedsmiddelen altijd op de juiste manier.
- Laat jezelf testen voordat je geslachtsgemeenschap hebt met een nieuwe partner.
- Laat jezelf vaccineren.
- Vermijd alcohol en drugs.
- Zorg voor open communicatie. Praat met je partner voordat jullie met elkaar naar bed gaan.
- Doe je best om je kinderen zo goed mogelijk te informeren.
- Gebruik condooms als je orale seks hebt met een man. En gebruik een rubberdam als je orale seks hebt met een vrouw.
Lijst van de elf meest voorkomende geslachtsziekten
1. Chlamydia
Chlamydia is de naam van de meest voorkomende bacteriële infectie.
Je kunt deze geslachtsziekte oplopen via vaginale, orale en anale seks. In sommige gevallen wordt het echter ook overgedragen door middel van seksspeeltjes, of van moeder op kind tijdens de zwangerschap of de bevalling.
Over het algemeen veroorzaakt chlamydia geen duidelijke symptomen. Wel kan het de urethra, het rectum, de baarmoederhals en in sommige gevallen de ogen en keel beïnvloeden. In de meest ongunstige gevallen kan dit leiden tot onvruchtbaarheid.
2. Gonorroe of ‘een druiper’
Gonorroe is een seksueel overdraagbare bacteriële infectie. Het beïnvloedt:
- de urethra
- de baarmoederhals
- het rectum
- de anus
- de keel
Deze infectie kan tijdens de zwangerschap ernstige problemen veroorzaken bij ongeboren baby’s. Bovendien kan ook deze geslachtsziekten leiden tot onvruchtbaarheid.
3. Syfilis
Ook syfilis is nog altijd één van de meest voorkomende geslachtsziekten. Syfilis is helaas een zeer dodelijke bacteriële SOA.
Het wordt meestal overgedragen via vaginale, orale en anale seks. Je kunt syfilis echter ook oplopen door:
- gebruik te maken van seksspeeltjes
- bloedtransfusies
- in aanraking te komen met de wonden van een geïnfecteerd persoon
In sommige gevallen kan het ook tijdens de bevalling van moeder op kind worden doorgegeven.
4. Herpes genitalis
Herpes genitalis is misschien wel één van de meest bekende geslachtsziekten. Deze ziekte wordt veroorzaakt door het herpes-simplexvirus.
Je kunt deze ziekte oplopen door direct in aanraking te komen met de geïnfecteerde huid van iemand die het al heeft. Dit gebeurt meestal tijdens orale, vaginale en anale seks.
In sommige gevallen kunnen de symptomen ervan zich pas na jaren voor het eerst voordoen. Er bestaat helaas geen geneesmiddel voor, maar de symptomen zijn gelukkig wel behandelbaar.
5. Humaan immunodeficiëntievirus (HIV)
Ook dit is één van de meest bekende en meest voorkomende geslachtziekten. Het humaan immunodeficiëntievirus infecteert en vernietigt de cellen van het immuunsysteem, waardoor het lichaam steeds minder goed in staat is om zich te beschermen tegen andere infecties en ziektes.
Je kunt besmet raken met HIV via:
- onveilige anale, vaginale en orale seks
- het delen van geïnfecteerde naalden
Daarnaast kan het tijdens de bevalling of tijdens het geven van borstvoeding ook door een moeder worden overgedragen op haar kind. Bovendien bestaat er zelfs het risico dat je het kunt krijgen via bloedtransfusies.
Er bestaat nog altijd geen geneesmiddel voor HIV en er bestaat een groot risico dat het leidt tot de ontwikkeling van aids.
6. Verworven immunodeficiëntiesyndroom (aids)
Aids is het gevolg van besmetting met het humaan immunodeficiëntievirus (HIV). Aids valt het immuunsysteem van het lichaam aan. Meestal wordt het overgedragen via onveilige vaginale, orale en anale seks.
Er zijn genoeg mensen met aids die helemaal geen symptomen ervaren. In de gevallen dat er wel sprake is van symptomen, lijken de symptomen op die van griep.
Aids is een dodelijke en ongeneeslijke SOA. Je kunt echter wel antivirale middelen gebruiken om de ziekte tegen te gaan en je levensduur te verlengen.
7. Trichomoniasis
Trichomoniasis is een type bacterie die zeer veel voorkomt. Het is daarom ook één van de meest voorkomende geslachtsziekten.
Over het algemeen kan je deze ziekte oplopen via geslachtsgemeenschap met een geïnfecteerd persoon. Trichomoniasis tast niet alleen de cellen van de vagina aan, maar ook die van de urethra.
Toch is het een ziekte die zich voornamelijk voordoet bij seksueel actieve jonge vrouwen. Je kunt deze ziekte verspreiden of oplopen via:
- vaginale seks
- het delen van seksspeeltjes
- in sommige gevallen van moeder op kind tijdens de zwangerschap
Het kan zijn dat er zich helemaal geen symptomen voordoen.
8. Condyloma (HPV)
Condylomen, of genitale wratten, worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV).
Je kunt het krijgen door orale, vaginale en anale seks, alsook door middel van huid-op-huid contact met een geïnfecteerd persoon. De wratten doen zich voor op de geslachtsdelen en de anus.
Als je deze wratten niet behandelt, worden ze steeds groter en kunnen ze gaan lijken op bloemkool. Deze geslachtsziekte verhoogt het risico op baarmoederhalskanker.
Er bestaat nog geen geneesmiddel voor HPV, maar gelukkig kun je genitale wratten wel behandelen met medicijnen en sommige kunnen zelfs operatief worden verwijderd.
9. Candidiasis (schimmelinfectie)
Schimmelinfecties worden veroorzaakt door een schimmel die zich in de huid, mond en geslachtsdelen van een persoon nestelt. Je kunt deze schimmel onder controle houden. Soms slaagt de schimmel er echter toch in om te groeien en zo een infectie te veroorzaken. Vaak heeft degene die ermee besmet is helemaal geen last van symptomen.
Je kunt een schimmelinfectie oplopen via:
- vaginale, anale en orale seks
- het gebruik van seksspeeltjes
Als je last heb van deze geslachtsziekte, dan zou het verstandig zijn om geen strakke kleding te dragen die gemaakt is van synthetische stoffen. Dit komt doordat dit soort kleding vaak niet ademt.
Tijdens de zwangerschap of als je last hebt van diabetes, HIV of andere aandoeningen die het immuunsysteem beïnvloeden, is je risico op candidiasis groter.
10. Schaamluis
Van alle meest voorkomende geslachtsziekten, is schaamluis misschien wel de meest onschuldige. Schaamluis, soms ook wel platjes, zijn kleine parasieten die zich in de huid hechten en zich voeden met bloed.
Ze leven in lichaamshaar, met name schaamhaar, hoewel ze zich soms ook kunnen voordoen in oksel, gezichts- of borsthaar.
Ze hebben een grijs-gele kleur en kunnen gemakkelijk worden overgedragen tijdens geslachtsgemeenschap. Je kunt schaamluis echter ook krijgen door handdoeken of beddengoed te gebruiken of kleding te dragen waar ze op zitten.
De voornaamste symptomen die wijzen op schaamluis zijn huidirritatie en ontsteking. Gelukkig kun je schaamluis verwijderen met een speciale shampoo. Bovendien is het belangrijk om je beddengoed, kleding en handdoeken grondig te desinfecteren.
11. Hepatitis B
Als laatste op deze lijst van de meest voorkomende geslachtsziekten hebben we hepatitis B. Deze gevaarlijke ziekte wordt veroorzaakt door een schadelijk virus dat de lever aanvalt. Je kunt het krijgen via orale, anale en vaginale seks.
Er zijn drie soorten hepatitis: A, B en C. Je kunt ze alle drie oplopen via geslachtsgemeenschap, maar dit geldt het meeste in het geval van hepatitis B. Ook kan hepatitis worden verspreid door in contact te komen met het bloed van een geïnfecteerd persoon. Dit gebeurt meestal door het delen van naalden of andere besmette voorwerpen.
Hepatitis B tast de lever aan en kan leiden tot:
- cirrose
- leverkanker
- leverfalen
- de dood (in de meest ernstige gevallen)
Er bestaat geen geneesmiddel voor hepatitis B. Gelukkig bestaan er echter wel medicijnen om de infectie te behandelen. Daarnaast bestaat er tegenwoordig ook een vaccin dat je lichaam beter bestand kan maken tegen deze ziekte.
Zoals je ziet is het dus van essentieel belang om jezelf regelmatig te laten testen, vooral als je onbeschermde geslachtsgemeenschap hebt gehad of als je erachter komt dat je partner een SOA heeft.
