Luisteren is niet gemakkelijk. Soms denken we al dat we een goede luisteraar zijn als we de woorden horen die uit iemand anders zijn mond komen. Maar niets is minder waar. Laten we het duidelijk maken met een voorbeeld.
Een sprekend voorbeeld
Stel je twee vrienden voor. De ene vertelt de andere dat hij een woordenwisseling had met zijn moeder de dag ervoor. Eerst maakt de vriend zich zorgen om de ander, maar zodra hij klaar is met het vertellen van zijn verhaal begint de ander te vertellen over een gelijkaardige situatie die hij zelf heeft meegemaakt.
Was deze tweede vriend nu echt een goede luisteraar? Nee, want hij gebruikte de bezorgdheid die hij eerst voelde om een eigen ervaring naar voren te brengen en veranderde hierdoor eigenlijk van luisteraar naar spreker. Feit is dat de tweede vriend helemaal niet luisterde naar de ander.
Fouten die we maken als we luisteren naar anderen
Je hebt misschien twijfels bij al wat hier geschreven wordt. Of je denkt daarentegen misschien bij jezelf “Ik ben echt wel een goede luisteraar!” Daarom dachten we dat het misschien goed is om de meest frequente fouten te bespreken die we maken als we “luisteren” naar anderen.
- De eerste fout is bijvoorbeeld al het voorbeeld dat we hierboven aanhaalden. Iemand vertelt ons over een gebeurtenis die bepaalde gevoelens bij ons naar boven brengt, waardoor we over onszelf gaan praten.
- In het tweede geval, dat misschien iets drastischer is, verandert de tweede vriend snel van onderwerp. Als bijvoorbeeld opnieuw de eerste vriend ons vertelt over de aanvaring die hij had met zijn moeder. En vervolgens de tweede vriend die antwoordt met: “Dat is vervelend. Hoe dan ook, hoe was het op het werk gisteren?”
- In het derde geval bagatelliseert de “luisteraar” de belangrijkheid van het probleem en zegt hij dingen als “Maak je geen zorgen“, “Het is helemaal niet zo erg” of “Het zal wel overgaan”.
- De vierde fout die vaak gemaakt wordt, is de andere persoon zeggen wat hij of zij moet doen, advies geven en oplossingen aandragen die misschien helemaal niet haalbaar zijn.
Zoals je zelf misschien al merkt, werd de eerste persoon in geen van de gevallen echt gehoord, maar wordt wat gezegd wordt gebruikt om over onszelf te vertellen.
Het vermijden van andermans problemen
Deze feiten laten ons geloven dat we goede luisteraars zijn, maar eigenlijk willen we alleen maar over onszelf praten.
Eigenlijk is het zijn van een goede luisteraar een moeilijk proces dat veel aandacht vraagt. We moeten ons richten op de problemen van de ander. Dat houdt in dat we hem niet onderbreken door bijvoorbeeld onze eigen problemen naar voor te brengen.
Wees voorzichtig met adviezen
Je kunt natuurlijk wel op een bepaald moment je mening geven, maar eigenlijk zou je de ander nooit mogen zeggen wat hij of zij zou moeten doen of zeggen in zijn/haar situatie. Als je dit toch doet, dring je jezelf op aan de andere persoon.
Als je slecht naar iemand luistert, wil je eigenlijk op een of andere manier opvallen en komt je eigen ego naar boven.
Het klinkt misschien hard, maar door slecht te luisteren sluiten we ons af van andermans problemen.
Hoe kun je een goede luisteraar zijn?
Nu we de fouten die we maken bij het “luisteren” hebben aangehaald, is het tijd geworden om aan te halen hoe we goed kunnen leren luisteren, ook al denken we dat we wel goed doen.
Het is daarom essentieel om de volgende tips zorgvuldig te volgen:
- Haal nooit oplossingen aan. Eigenlijk mag je nooit oplossingen zoeken voor iemand anders zijn problemen of raad geven hoe ze moeten handelen in bepaalde situaties. Wat we wel kunnen doen, is de persoon vragen stellen die hem opnieuw zullen laten nadenken over het probleem en hem een uiteindelijk een oplossing zullen aandragen. Dit is een goede manier van luisteren.
- Graaf dieper in het onderwerp. Als je echt luistert, stel je vragen waardoor je je interesse in het gespreksonderwerp aantoont. Vragen zoals “Wat denk jij hierover?” en “Wat ga je eraan doen?” zijn voorbeelden van eenvoudige vragen die je zou kunnen stellen.
- Vermijd dat je over jezelf gaat praten. Focus op de gesprekspartner, wat hij/zij te vertellen heeft en vermijd te allen tijde dat je over jezelf gaat praten. Tenzij de gesprekspartner je uitdrukkelijk vraagt naar een gelijkaardige situatie die je hebt meegemaakt.
- Bagatelliseer de situatie niet. Ook al lijkt de situatie misschien banaal voor jou, het blijft belangrijk om te blijven luisteren en niet te banaliseren.
Opnieuw leren luisteren
Nu weet je hoe je echt naar elkaar kunt luisteren op een eerlijke manier, zonder jezelf voorop te zetten.
We moeten afstappen van onze passieve manier van luisteren, want luisteren vraagt juist een heel actieve aanpak. Daarom moeten we onszelf opnieuw laten leren luisteren.
