Allereerst is de behandeling van een longontsteking (pneumonie) afhankelijk van het type longontsteking dat de patiënt heeft. De arts moet dan ook een reeks belangrijke factoren overwegen om de meest geschikte behandeling in een bepaald geval te bepalen. Twee van die factoren zijn de symptomen en de leeftijd van de patiënt.
De soorten longontsteking kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdcategorieën:
Een buiten het ziekenhuis opgelopen pneumonie
- Dit wordt ook een ‘community acquired pneumonia’ oftewel ‘CAP’ genoemd.
- Patiënten kunnen deze soort longontsteking oplopen in hun dagelijkse omgeving.
Een in het ziekenhuis opgelopen pneumonie
- Dit wordt ook een ‘hospital acquired pneumonia’ oftewel ‘HAP’ genoemd.
- Dit type longontsteking verwijst naar patiënten die tijdens een ziekenhuisopname een longontsteking krijgen. Deze gevallen zijn vaak ernstiger, omdat het niet de enige aandoening is die de patiënt heeft en die behandeling vereist. Met andere woorden, het wordt een extra probleem.
- Dit soort longontsteking is meestal het gevolg van bacteriële infecties die aanwezig zijn in het ziekenhuis. Vaak zijn deze behoorlijk resistent bij mensen die ziek zijn of die herstellen van andere ziekten. Om die reden zijn in het ziekenhuis opgelopen gevallen van longontsteking moeilijker te behandelen.
Alle soorten longontsteking kunnen leiden tot sepsis (bloedvergiftiging), waarbij de infectie zich verspreidt in de bloedbaan.
Bij oudere patiënten of bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem kan dit een dodelijk verlopend ziektebeeld hebben.
Dit risico maakt het erg belangrijk om een behandeling op te stellen naargelang de specifieke behoeften van elke patiënt.
De meest aangewezen persoon om de beste behandeling voor een patiënt te bepalen, is een arts.
Wat veroorzaakt een longontsteking?
Een longontsteking kan het gevolg zijn van een:
- bacteriële infectie
- virale infectie
- schimmelinfectie
Afhankelijk van de oorzaak kunnen artsen een behandeling of een ander alternatief bepalen.
Laten we dieper ingaan op de drie oorzaken van deze ziekte om de behandelingen te begrijpen
Virale longontsteking
Het meest voor de hand liggende voorbeeld van een virale longontsteking is wanneer de longontsteking het gevolg is van een virus zoals de griep of waterpokken.
Bacteriële longontsteking
Dit type longontsteking wordt onder andere veroorzaakt door:
- Pneumokokken
- Stafylokokken (Staphylococcus aureus)
- Gram-negatieve bacteriën
In de bacteriegroep bevinden zich ook atypische vormen van pneumonie. Atypische soorten longontsteking ontwikkelen zich langzamer dan normale gevallen. Ze worden niet gemakkelijk waargenomen in klinische beelden en de pneumonie-veroorzakende bacteriën zijn meestal minder vaak voorkomend.
De bacteriën die atypische pneumonie veroorzaken zijn de volgende:
- Legionella pneumophila
- Mycoplasma pneumoniae
- Chlamydophila pneumoniae
Longontsteking door een schimmelinfectie
Dit soort longontsteking is het gevolg van schimmelorganismen zoals candida of pneumocystis jirovecii.
Het type komt vaker voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Dit kunnen bijvoorbeeld patiënten met hiv (Humaan Immunodeficiëntie Virus) of aids (‘Acquired’ Immuno Deficiëntie Syndroom) zijn.
De behandeling van een longontsteking
Over het algemeen bestaat de behandeling van een longontsteking uit het toedienen van antibiotica aan de patiënt.
Afhankelijk van de oorzaak van de infectie, de kenmerken ervan en de algehele gezondheidstoestand van de patiënt, schrijven artsen een bepaald antibioticum voor of kunnen ze kiezen voor een combinatie van meerdere soorten.
De volgende soorten behandelingen zijn beschikbaar volgens de etiologie.
Longontsteking door pneumokokken
De meest voorkomende pneumonie in deze groep is de Streptococcus pneumoniae. Om dergelijke gevallen te behandelen, dienen artsen amoxicilline toe. Er is echter een grote kans op resistentie tegen dit antibioticum.
Als het lichaam weerstand vertoont, kan de behandeling ook uit andere soorten medicatie bestaan:
- Cefalosporine
- Clindamycine
- Cefuroxim
- Erytromycine (in gevallen van ernstigere infecties)
Er is ook een vaccin beschikbaar voor longontstekingen als gevolg van pneumokokken. Het is gericht op kinderen en mensen ouder dan 50.
Het voorkomt echter niet dat een longontsteking ontstaat als gevolg van andere veroorzakers, zoals de hierboven genoemde.
Longontsteking door stafylokokken
De hoofdoorzaak van dit type longontsteking is de Staphylococcus aureus. De behandeling van dit type pneumonie vereist penicillinase.
Onder de soorten beschikbare penicillinase bevinden zich:
- Flucloxacilline. Dit medicijn werkt de bètalactamase van het micro-organisme (penicillinase) tegen.
- Cefalosporine, waaronder cefalotine en cefamandol.
- Clindamycine. Deze soort is effectief tegen 90% van de bacteriestammen.
Longontsteking door gram-negatieve bacteriën
In de gram-negatieve groep zijn de belangrijkste oorzaken van een longontsteking de volgende:
- Haemophilus influenzae
- Klebsiella pneumoniae
- Escherichia coli, ook bekend onder de naam E. coli
- Pseudomonas aeruginosa
De bijbehorende behandelingen zullen we hieronder beschrijven.
Haemophilus influenzae
Er is een vaccin beschikbaar voor Haemophilus influenzae type b. Als preventieve maatregel worden geadviseerd om alle kinderen het vaccin te geven.
Het meest voorgeschreven middel is cotrimoxazol, een antibioticum dat trimethoprim en sulfamethoxazol combineert.
Andere antibiotica zijn:
- cefalosporines tegen gram-negatieve bacteriën
- amoxicilline
- fluorchinolonen
- azithromycine
Klebsiella pneumoniae
Deze bacterie is resistent tegen ampicilline en tegen een aantal bètalactamasen. Aminoglycosiden en cefalosporinen werken echter wel heel goed tegen deze bacterie.
Escherichia coli
Voor de behandeling van een longontsteking als gevolg van deze bacterie is ziekenhuisopname van de patiënt vereist. De patiënt heeft kunstmatige beademing nodig om van voldoende zuurstof te worden voorzien.
In dit soort gevallen kiezen artsen voor het toedienen van fluorochinolonen en cefalosporinen.
Pseudomonas aeruginosa
Om een effectieve behandeling voor deze gevallen vast te stellen, hebben artsen een biopsie nodig en moeten zij de behandeling baseren op de resultaten. Deze bacterie is namelijk resistent tegen talloze soorten antibiotica.
De behandeling van een atypische longontsteking
Longontsteking door Legionella pneumophila (Legionellapneumonie)
- Voor de behandeling van legionellapneumonie worden fluorochinolonen (levoflaxacine, ciproflaxicine, moxifloxacine) als antibiotica van de eerste keuze beschouwd.
- Macroliden (claritromycine, azitromycine, erytromycine) zijn tweede keus.
Mycoplasma-pneumonie
De meeste patiënten die door deze bacterie zijn besmet kunnen de infectie met of zonder behandeling overwinnen. In het eerstgenoemde geval is het antibioticum van de eerste keuze erytromycine.
Behandelingen kunnen echter ook bestaan uit:
- Tetracycline
- Claritromycine
- Azitromycine
De behandeling van een longontsteking door Chlamydophila pneumoniae
Deze bacterie leidt meestal tot gevallen die ernstig genoeg zijn om in het ziekenhuis te worden opgenomen. Behandelingen omvatten meestal de toediening van doxycycline.
Patiënten met chronische ziekten die verband houden met hartaanvallen of andere problemen kunnen niet met dit geneesmiddel behandeld worden.
Andere veelgebruikte geneesmiddelen bij dergelijke gevallen van infectie zijn erytromycine en tetracycline. De behandeling duurt meestal 10 tot 21 dagen.
De behandeling van een virale longontsteking
Wanneer de longontsteking het gevolg is van een virus, zijn antivirale middelen zoals aciclovir aan te bevelen voor de behandeling van de longinfecties die voortkomen uit:
- herpes simplex
- herpes zoster (gordelroos)
- waterpokken
Longontsteking veroorzaakt door cytomegalovirus (CMV) kan worden behandeld met ganciclovir. Het is echter niet aangetoond dat het effectief is voor de behandeling van patiënten met aids.
Sommige patiënten ontwikkelen posterieure bacteriële infecties die vereisen dat ze een antibioticabehandeling ondergaan.
Als een patiënt een virale infectie heeft, is het aan te raden om koortsverlagende medicijnen, pijnstillers en hoestdrank te gebruiken.
De behandeling van een longontsteking door schimmelinfectie
In dit geval, wordt schimmelwerende medicatie toegediend:
- Amfotericine B
- Fluconazol
- Itraconazol
- Flucytosine
Deze medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken. Gebruikers dienen hun arts op de hoogte te stellen als zij een van de volgende symptomen ervaren:
- Verhoogde gevoeligheid voor de zon (vooral de ogen)
- Koorts
- Rillingen
- Huiduitslag
- Jeuk
- Diarree
- Misselijkheid
- Braken
