Een vaginale bevalling na een keizersnede (of VBAC, Vaginal Birth after Cesarean), is zeker een realistische optie, maar alleen als dat noch voor de moeder, noch voor de baby risico’s oplevert.
Voordat we ingaan op wat VBAC precies inhoudt, gaan we eerst in op de betekenis van een aantal medische termen.
Keizersnede
Een keizersnede is een operatieve ingreep waarbij de foetus en de placenta worden verwijderd, door de onderbuik en de baarmoeder open te snijden. Het is een ingreep die vaak wordt uitgevoerd. Een keizersnede voorkomt complicaties die bij een vaginale bevalling kunnen ontstaan, zodat moeder en kind kunnen worden beschermd.
Vaginale bevalling
De vaginale bevalling is de traditionele bevallingsmethode. De baby komt dan via de vagina uit de buik van de moeder. De vaginale geboorte is de optie die meestal wordt aanbevolen, mits er geen risico’s zijn.
Wanneer de moeder al eerder een kind heeft gekregen via een vaginale bevalling, is de kans op een succesvolle bevalling groter dan wanneer de moeder bij een eerdere bevalling last had van complicaties.
Mogelijke complicaties bij een vaginale geboorte
Langdurige bevalling
Zwakke en onregelmatige weeën zijn een indicatie van een langdurige bevalling. Dit soort weeën vertraagt namelijk de ontsluiting en het geboorteproces.
Factoren die een langdurige bevalling kunnen veroorzaken, zijn onder andere:
- het bekken van de moeder en het hoofdje van de baby zijn niet met elkaar in verhouding.
- de moeder heeft een smalle baarmoederhals.
- een complicatie bij de baby.
Vroegtijdige geboorte
We spreken van een vroegtijdige geboorte wanneer de bevalling voor de 37e week begint. Oorzaken van een vroegtijdige geboorte zijn:
- de vliezen die te vroeg breken
- afwijkingen in de baarmoeder
- een ziekte van de moeder
- ondervoeding
- infecties
- onbekende oorzaken
Foetale nood door zuurstofgebrek
Foetale nood ontstaat wanneer de baby een alarmerend snelle hartslag heeft, of wanneer er ontlasting in het vruchtwater zit. Hierdoor krijgt de baby niet genoeg zuurstof.
Stuitligging
Als de baby in stuitligging ligt, wordt de kans op een complicatie bij een vaginale bevalling 4 keer zo groot. Dat is ook geval wanneer de baby met de voeten of de knieën naar beneden gericht in de baarmoeder ligt.
Zijn de bovenstaande mogelijke complicaties van een vaginale geboorte bekend bij de moeder, en kiest ze nog steeds voor een vaginale bevalling na een keizersnede, dan moet ze eerst langsgaan bij een medisch specialist. De arts kan dan bepalen of de moeder voldoet aan alle voorwaarden voor een succesvolle VBAC.
Het profiel waaraan de moeder moet voldoen voor een VBAC
In het algemeen zou een vrouw die kiest voor een vaginale bevalling na een keizersnede moeten voldoen aan het onderstaande profiel. De moeder heeft:
- in het verleden slechts één keizersnede gehad, met een overdwarse incisie laag op de buik.
- geen andere littekens op de baarmoeder.
- een bekken met een breedte die voldoet aan de klinische standaarden.
- in het verleden geen baarmoederbreuk, medische complicaties, verloskundige problemen of vleesbomen in de baarmoeder gehad.
- een goede lichamelijke conditie en geen aandoeningen zoals bijvoorbeeld diabetes, hoge bloeddruk, hartziektes of genitale herpes.
De voordelen van VBAC
De voordelen van een vaginale bevalling na een keizersnede zijn:
- Voorkomen van een herhaalde ingrijpende buikoperatie.
- Verlagen van het risico op problemen met de placenta voor eventuele toekomstige zwangerschappen.
- In vergelijking met een keizersnede is er bij een vaginale bevalling minder bloedverlies en een lagere kans op infecties.
- Verminderen van de kans op complicaties die herhaalde operaties met zich meebrengen, zoals bijvoorbeeld een beschadiging aan de darmen en de vagina.
- Minder pijn na de bevalling.
- De baby wordt vaker in een gezonde conditie geboren. Bij keizersnedes daarentegen, worden baby’s vaak te vroeg gehaald.
- Bij vaginale bevallingen zijn de longetjes van de baby vaak sterker.
De risico’s van VBAC
Een vaginale bevalling na een keizersnede brengt echter ook risico’s met zich mee. Hieronder gaan we verder in op die risico’s:
- Geen enkele bevallingsmethode is risicovrij. Toch wijzen studies uit dat er minder sterftegevallen zijn bij een VBAC, dan bij herhaalde keizersnedes.
- De baarmoeder kan scheuren in het gebied waar de vorige keizersnede is gemaakt. Dat kan helaas bloedingen veroorzaken en de zuurstoftoevoer naar de baby negatief beïnvloeden.
- Medisch specialisten raden aan om van de VBAC-procedure af te zien, wanneer de moeder oxytocine toegediend moet krijgen om de weeën op te wekken.
- Soms moeten artsen afzien van een VBAC en een ongeplande keizersnede uitvoeren. Dit brengt mogelijk risico’s met zich mee, zoals bloedingen of infecties in de baarmoeder of bij de incisie. Als gevolg daarvan kan bij de baby een neurologische beschadiging op lange termijn optreden. In sommige gevallen kan de baby zelfs sterven.
Voorwaarden voor een succesvolle VBAC
Tijdens de bevalling moet de hartslag van de baby natuurlijk continu in de gaten worden gehouden met een foetusmonitor. De hartslag is namelijk een eerste aanwijzing van een eventueel probleem. De moeder krijgt een intraveneuze injectie en mag voor en tijdens de bevalling niet eten, voor het geval een keizersnede noodzakelijk is.
