Depressie vaststellen gebeurt vooralsnog via diagnostische gesprekken en in sommige gevallen beeldvormend onderzoek. Toch oriënteert men zich tegenwoordig op de mogelijkheid van het inzetten van een bloedtest in dit proces. Laten we echter eerst eens kijken naar hoe depressie er uitziet.
“Ik weet niet wat er gebeurt met mij. Niets interesseert mij. Het enige wat ik wil, is alleen zijn. Waarom overkomt mij dit? Op sommige momenten lijkt het alsof ik het weer aankan, maar op andere… dan is zelfs een douche nemen een zware inspanning.”
Deze woorden, en ook de zin “niemand begrijpt mij,” zijn heel typerend voor mensen met een depressie. Ze hebben het gevoel dat ze geen manier vinden om uiting te geven aan wat er met hen gebeurt.
Stigma rondom depressie
Ook ervaren ze een diep gevoel van eenzaamheid. Dat gevoel wordt nog groter telkens als iemand de volgende bekende zin uitspreekt : “Hoe kun je beter worden als je zelf geen moeite doet?”
Wellicht is die laatste gedachte de meest pijnlijke. Mensen die lijden aan psychische aandoeningen voelen zich dikwijls niet begrepen.
In het geval van depressie is een veelvoorkomende overtuiging dat wie depressief is, zwak en laf is. Dit is echter niet zo. Alleen een sterk persoon kan de pijn dragen die zij ervaren.
Wat je nodig hebt om verder te kunnen, is de wil om te leven, ook al voel je je losgekoppeld van de wereld. Dit is het grootste bewijs van je wilskracht.
Wat is de reden dat wij een depressie op die manier interpreteren? Dat komt doordat we ziekte beschouwen als iets wat we kunnen meten en observeren. Ziekten die niet in getallen kunnen worden vertaald, worden vaak gebagatelliseerd.
Depressie vaststellen aan de hand van een bloedtest, wanneer dit mogelijk is, zal deze mensen een gevoel van opluchting geven. Eindelijk zullen ze kunnen “bewijzen” dat hun leed echt is en dat er dus geen sprake is van een slechte eigenschap of gebrek aan karakter.
Kun je met een bloedtest depressie vaststellen?
Wetenschappers aan de Universiteit van Wenen hebben reeds ontdekt dat een depressie te maken heeft met serotonine. Deze substantie is verantwoordelijk voor de productie van positieve emoties en de regulering hiervan.
Daarom stelt men bij mensen met een depressie vaak een verlaagde serotoninespiegel vast. Vanuit deze veronderstelling zijn wetenschappers dus begonnen te werken.
Lukas Pezawas leidt het onderzoek. Hij zegt dat ze hebben ontdekt hoe serotonine wordt geproduceerd in het bloed.
Een proteïne genaamd SERT ligt geordend op het membraan van de hersencellen. Het maakt het transport van serotonine mogelijk. De belangrijkste ontdekking is dat de proteïne ook aanwezig is in andere organen, zoals de darmen en het bloed.
Daarnaast werkt deze proteïne in die organen op dezelfde manier als in de hersenen. Dankzij deze ontdekking kan men een veel uitgebreider “depressienetwerk” uittekenen dan men voordien mogelijk achtte.
Als gevolg van dit onderzoek zal men op basis van de hoeveelheid serotonine in de bloedplaatjes kunnen bepalen wat er in de hersenen gebeurt. Om zeker te zijn dat dit klopt, hebben ze de resultaten van de bloedanalyses vergeleken met beeldvormend medisch onderzoek, zoals magnetische resonantie beeldvorming (MRI).
De kans op een revolutie wordt dus met de dag groter
Het netwerk van een depressie wordt een “netwerk in automatische modus” genoemd. Hij staat dus als het ware op de automatische piloot. Wanneer zo’n netwerk wordt geconfronteerd met ingewikkelde ideeën, werkt het niet meer naar behoren. Als de hersenen echter rusten, wordt het geactiveerd.
Wat gebeurt er dan precies tijdens een depressie? Het netwerk werkt niet langer zoals het moet, waardoor negatieve automatische gedachten steeds vaker verschijnen.
Volgens het onderzoek zal het niet lang meer duren voordat depressie vaststellen met een bloedtest mogelijk zal zijn.
Deze manier van diagnosticeren zal de ziekte zijn waardigheid terug geven, want er zal geen twijfel meer over mogelijk zijn. De mensen met een depressie zullen dus niet langer allerlei waardeoordelen moeten verduren.
Ze zullen er niet meer van beschuldigd worden dat ze geen karakter hebben, dat ze zwak zijn of dat ze niet weten hoe ze het leven het hoofd moeten bieden.
Een laatste kanttekening
Vele patiënten klagen over de reacties van anderen op hun depressie. De mensen om hen heen denken dat ze uit vrije wil op dit punt gekomen zijn. Een andere vaak gehoorde opmerking is dat zich niet genoeg inspannen.
Als we depressie bekijken vanuit die reacties van anderen en hoe de depressieve personen zich daarbij voelen, dan kan een bloedtest voor de diagnose van depressie dit allemaal veranderen. Depressieve personen zullen immers met een fysiek onderzoek kunnen aantonen dat hun probleem echt en waar is.
We willen toch beklemtonen hoe belangrijk de ondersteuning van de familie is bij psychische aandoeningen. Als iemand een depressie heeft, daalt het zelfvertrouwen. Als familieleden en vrienden daarbij onbegrip tonen voor de aandoening, wordt het probleem nog erger.
Je kunt het vergelijken met het nog eens omdraaien van een gebroken arm. De pijn en het letsel worden dan nog erger. Niemand verdient dit.
Ook willen we benadrukken dat het zwart-wit beeld dat deze nieuwe manier van depressie vaststellen niet overdreven moet worden. Zoals bij de meeste ziektes, is het ook hier niet de bedoeling dat de resultaten van 1 soort meting de doorslag moet gaan geven.
Als iemand depressief is, vraag dan niet naar bewijs hiervoor — ook niet wanneer deze nieuwe bloedtest geïntegreerd wordt in de diagnostiek. Dit ondermijnt de autonomie van de patiënt. Hoe zou jij je voelen als een vriend of familielid jou zou vragen voor “bewijs” wanneer jij aangeeft ziek te zijn?
