Wanneer een persoon ontwaakt uit coma nadat hij jaren in coma gelegen heeft is het bijna altijd groot nieuws.
Wat er echter recent geleden gebeurd is in een Frans ziekenhuis maakt dit nog extra speciaal vanuit wetenschappelijk oogpunt. Zonder twijfel geeft het veel familieleden van patiënten in gelijksoortige situaties hoop.
De ontwikkeling vond plaats op de neurologische afdeling van het Pierre Wherteimer Ziekenhuis in Lyon, Frankrijk. We zeggen specifiek ‘ontwikkeling’, aangezien het niet spontaan of toevallig gebeurde.
Onze gelukkige hoofdrolspeler is 50 jaar en lag in coma sinds hij 35 jaar was. Dit gebeurde nadat hij verlamd raakte bij een zwaar verkeersongeval.
De universiteit van Lyon, direct naast dit ziekenhuis gelegen, liet ook een interessante studie uitvoeren. Deze was gebaseerd op de eenvoudige stimulatie van de nervus vagus.
Het was echter een traag proces. Zelfs vandaag de dag is het wachten op meer prestaties en vooruitgang. Verder heeft de patiënt last van verscheidene bijwerkingen en ontwaakt hij zeer traag.
Hij reageert echter al op verschillende stimuli, kan zich concentreren op iets, kan zijn blik focussen en zelfs zijn hoofd draaien naar iets wat hem interesseert.
Het is slechts een start, maar het is de eerste fase. Het is ook de eerste stap naar een vooruitgang die zonder twijfel binnenkort met fantastisch nieuws naar buiten zal komen.
Laten we nu eens kijken waarop deze theorie gebaseerd is. Hij werd ontwikkeld door een top-team van dokters. Dit team werd geleid door een onderzoeker aan het Instituut van Cognitieve Wetenschappen, Marc Jeannerod.
Na 15 jaar ontwaakt uit coma
Als er iets is wat psychologen en psychiaters ons blijven vertellen, dan is het dat er niets zo raadselachtig is als het uitleggen wat bewustzijn exact is.
Mensen die echter een geliefde hebben die in coma ligt, weten perfect dat het een vreemde staat is tussen leven en dood. Ze behouden hun vitale functies. Ze zijn echter verloren in een wereld ver weg en hebben hun begrip van mens-zijn verloren.
Je moet er echter rekening mee houden dat deze dunne draad van neuronenactiviteit die het bewustzijn beperkt vaak heel fragiel is. De gevoelige en echte wereld terug brengen naar de persoon die zich in een vegetatieve staat bevindt is dan ook een uitdaging van vele wetenschappers.
De nervus vagus: de sleutel tot ‘ontwaken’
Het artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in het magazine Current Biology. Het heeft echter in korte tijd het wereldnieuws gehaald.
Wetenschappers van hun kant waarschuwen echter voor terughoudendheid. Tot nu toe is er namelijk maar één patiënt die deze therapie heeft ondergaan en is ontwaakt uit coma. Het is dan ook noodzakelijk om het op meer personen uit te testen. Bovendien moet nog worden getest of dit werkt voor verschillende soorten hersenschade. Het is noodzakelijk om het op meer mensen met verschillende problemen uit te proberen om de exacte omvang van deze mogelijkheid te kunnen bepalen.
De therapie is gebaseerd rond de stimulering van de nervus vagus. De behandeling zelf werkt via de toepassing van kleine pacemakers rond de nervus vagus van de patiënt.
Vergeet niet dat de nervus vagus een oneindig aantal zenuwen, organen en structuren verbindt in onze hersenen. Het is zoiets als een kanaal waardoor een oneindig aantal functies verbonden zijn. Deze ‘actieve’ zenuw bepaalt of je op deze of andere wijze reageert.
Wat de wetenschappers in dit geval deden was het stimuleren van een specifiek gedeelte dat verbinding heeft met de nervus vagus: de formatio reticularis.
Deze fascinerende structuur is verantwoordelijk voor onder andere het regelen van onze slaap en bewustzijn.
Het was vanuit dit uitgangspunt dat het team van neurologen startte: als ze de nervus vagus stimuleerden, zou het bewustzijn van patiënten in coma terugkeren?
Het resultaat was zeer langzaam, maar effectief. De eerste persoon waar men de pacemakers op probeerde ontwaakte na 15 jaar ondergedompeld te zijn in een bewusteloze wereld.
Meer studies zijn noodzakelijk
De reactie van de wetenschappelijke wereld over het algemeen dat men voorzichtig moet zijn. De techniek om de nervus vagus te stimuleren is niet nieuw. Het wordt zelfs al enige tijd gebruikt voor mensen die lijden aan epilepsie en ernstige depressies.
Wat het doet, is het bewustzijn en de orgaanactiviteiten ‘reactiveren’. Deze activatie is echter een heel traag proces. Na deze behandeling moet men aan de therapie blijven werken.
Hoewel de patiënt is ontwaakt uit coma, is hij nog steeds niet autonoom. Ook heeft hij nog geen mogelijkheid om met zijn omgeving te communiceren.
De patiënt is bij bewustzijn, dat klopt. Hij is wakker: ook daar is geen twijfel over. Hij kan echter niet communiceren. Ook is er geen enkel bewijs dat hij zich bewust is van de situatie waarin hij zich bevindt.
De enige activiteit die hij tot nu toe heeft getoond heeft met zijn gezichtsvermogen te maken. Indien iets zijn aandacht heeft kijkt hij en observeert hij het. Hij lijkt een speciale interesse te hebben als zijn familie hem voorleest.
Zoals we zeiden is het heel moeilijk om exact te bepalen wat het bewustzijn is. Het heeft zonder twijfel verschillende stappen en niveaus. Deze patiënt bevindt zich duidelijk slecht op het eerste niveau.
Hij mist nog een aantal stappen voor hij volledig ontwaakt uit coma en zal kunnen communiceren met en zelfstandig reageren op zijn omgeving.
We hopen dat hij door tijd en voldoende hersenstimulatie weer die mogelijkheden zal krijgen.
In tussentijd wachten wij op meer nieuws over de stimulatie van de nervus vagus voor comapatiënten.
