Nachtelijke paniekaanvallen doen zich onverwachts voor terwijl je ligt te slapen. Ze gaan gepaard met een gevoel van verstikking, tachycardie en gezweet.
Klinisch bekeken is het vrij normaal als patiënten die overdag ook last hebben van paniekaanvallen, gedurende de nacht hetzelfde ervaren. Bekend is echter dat nachtelijke paniekaanvallen doorgaans veel heftiger en pijnlijker zijn dan gewone paniekaanvallen.
Ook is het belangrijk om een, vrij vreemd, aspect erover op te merken. 10% van de mensen die last hebben van angst en die onder enorm veel druk staan en veel stress ervaren vanwege hun levensstijl, kunnen ook van tijd tot tijd last krijgen van nachtelijke paniekaanvallen. Er bestaan daarentegen ook groepen mensen die vanwege persoonlijke factoren of medische omstandigheden gewoonweg gevoeliger zijn voor dit soort situaties.
Soms kunnen dit soort gevallen een waar probleem worden. Laten we eens kijken naar wat meer informatie.
Nachtelijke paniekaanvallen: wie kan er last van krijgen?
Er wordt niet veel gesproken over nachtelijke paniekaanvallen… Zelfs zo weinig dat veel mensen verbaasd opkijken bij het horen van deze term.
Wanneer we het hebben over paniekaanvallen, zien we doorgaans iemand voor ons die een gevangene is van zijn eigen angst. We zien iemand voor ons die volledig verlamd is en tijdens een bepaalde situatie overdag lijdt aan tachycardie. Waarschijnlijk nemen we aan dat er sprake is van een gevaar of een reden om bang te zijn.
Het is moeilijk om je voor te stellen dat iemand ’s nachts, terwijl hij veilig in zijn bedje ligt, een dergelijke situatie zou ervaren. Toch komen nachtelijke paniekaanvallen een stuk vaker voor dan je zou denken.
Laten we eens kijken welke mensen meer aanleg hebben om last te krijgen van nachtelijke paniekaanvallen:
- Patiënten die ook overdag al last hebben van paniekaanvallen.
- Mensen die in situaties zitten waarin ze psychologisch of emotioneel zeer onder druk staan.
- Mensen die last hebben van hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie.
- In sommige gevallen kan ook reflux de boosdoener zijn.
- Mensen die last hebben van slaapapneu.
- Mensen die pasgeleden een traumatische gebeurtenis hebben moeten meemaken: het verlies van een dierbare, slachtoffer zijn van een ongeluk of een getuige ervan zijn.
Wat zijn de symptomen van nachtelijke paniekaanvallen?
Nachtelijke paniekaanvallen doen zich doorgaans voor in de fasen buiten de REM-slaap. Wanneer we dus eigenlijk het rustigst en, vreemd genoeg, meest ontspannen zijn. (Ze doen zich het vaakst voor rond twee uur in de ochtend).
Je wordt plotseling wild wakker, alsof iemand een mechanisme in werking heeft gezet dat je ineens uit onze slaap heeft gerukt. Deze ontwaking gaat gepaard met een overweldigend gevoel van angst, paniek of onheil, en met lichamelijke symptomen als een verstikkend gevoel, tachycardie en gezweet.
De persoon die de paniekaanval ervaart, heeft vaak het idee dat de situatie heel lang duurt. Doorgaans is dit echter niet het geval en duren dit soort situaties eigenlijk vrij kort, nooit langer dan vijftien tot twintig minuten.
Het is belangrijk om aan te geven dat dit soort situaties vaak met meer verwarring worden ervaren dan paniekaanvallen overdag.
Het gebrek aan controle is daardoor immens. De verwarring zorgt er meestal voor dat de angst en het ongemak nog erger worden, waardoor ook de paniek nog harder toeslaat.
Hoe kunnen we met paniekaanvallen omgaan en ze verminderen?
Zoals we eerder ook al aangaven, kunnen nachtelijke paniekaanvallen een hele reeks oorzaken hebben. We kunnen echter wel een onderscheid maken tussen de twee voornaamste soorten oorzaken: medische en psychologische.
Paniekaanvallen vanwege medische redenen
Factoren zoals schildklierproblemen, apneu en reflux kunnen in sommige gevallen leiden tot deze wilde en vermoeiende nachtelijke ontwakingen.
Als er sprake is van dit soort factoren, raden wij aan om de volgende strategieën in praktijk te brengen:
- Vertel je dokter wat er aan de hand is.
- Zet de geschikte behandeling voor jouw aandoening voort: schildklierproblemen, reflux…
- Volg de medische aanbevelingen op om ’s nachts goed te kunnen slapen.
- Probeer erachter te komen of de medicijnen die je inneemt je slaapkwaliteit negatief kunnen beïnvloeden.
- Probeer een actief leven te leiden, aangezien lichaamsbeweging zeer goed is om angstaanvallen onder controle te houden.
- Aangeraden wordt om na een nachtelijke paniekaanval te hebben ervaren, uit bed te komen en een niet-stimulerende dagelijkse bezigheid uit te voeren, zoals opruimen, je tanden poetsen of je haren kammen…
- Het is niet verstandig om tv te gaan kijken of onder de douche te springen, aangezien dit ervoor zal zorgen dat je daarna moeite zal hebben om weer in slaap te vallen.
Paniekaanvallen vanwege emotionele of psychologische redenen
- Probeer de oorzaak van je emotionele problemen of de trigger van je angst te achterhalen.
- Leer om beter met je emotionele wereld om te gaan, door de hulp van een professional in te schakelen of de geschikte copingsmechanismen aan te leren.
- Beoefen een ademhalings- of ontspanningstechniek voordat je naar bed gaat.
- Mindfulness is zeer geschikt om met dit soort situaties om te gaan.
- Ook yoga kan erg behulpzaam zijn.
- Zwemmen, dansen of wandelen in een natuurlijke omgeving zijn zeer ontspannende bezigheden die daarom ook erg geschikt zijn als je last hebt van dit soort problemen.
Ter conclusie: aarzel nooit om je huisarts te vertellen dat je last hebt van een slaapprobleem. Nachtelijke paniekaanvallen hebben altijd een lichamelijke of psychologische oorsprong die beslist geïdentificeerd moet worden.
