Een abnormaal vlekje is een teken waar je zeker op moet letten. Wanneer er veranderingen optreden in het uiterlijk van een normaal vlekje, dan mag je deze niet negeren. Elke vlekje kan namelijk veranderen in melanoom of huidkanker.
Een vlekje is eigenlijk meestal een groep van pigmentcellen. Meestal is het een goedaardige ophoping, die geen verdere risico’s met zich meebrengt. Het is normaal dat adolescenten ongeveer 15 tot 20 vlekjes hebben. Voor volwassenen kan dat aantal variëren tussen de 20 en 40.
De meeste gevallen van huidkanker komen voor bij mensen van 40 jaar of ouder. Daarom moet je, als er een abnormaal vlekje verschijnt, het bezoek aan een specialist zeker niet uitstellen. Het kan op lange termijn namelijk een kwestie van leven of dood zijn.
Een abnormaal vlekje identificeren
Om een abnormaal vlekje te kunnen identificeren en te onderscheiden van gewone vlekjes, moet je rekening houden met hun vijf belangrijkste aspecten. In het Engels wordt dit ook wel de ABCDE-methode genoemd. Deze letters staan voor: Asymmetry, Borders, Colour, Diameter, Evolving. We zullen het hieronder in het Nederlands uitleggen.
- Asymmetrie. Een abnormaal vlekje is asymmetrisch. De ene helft van de vlekje is anders dan de andere helft. Dit kan een teken zijn van een kwaadaardige vlekje.
- Onregelmatigheid van de randen. Een normale vlekje heeft een ronde vorm met gedefinieerde randen. Wanneer dit niet het geval is en de randen onregelmatig zijn, moet je het door een arts laten beoordelen.
- De kleur. Vlekjes die erg donker zijn of een roodachtige kleur hebben, moeten worden onderzocht.
- De diameter. Het is een abnormaal vlekje als de diameter groter is dan 6 mm. Er zijn echter ook kleine vlekjes die kanker kunnen veroorzaken.
- Verspreiding. Wanneer er een vlekje of vlek is en deze zich naar de omringende huid begint te verspreiden, moet je deze laten controleren.
We raden je aan om je huid maandelijks te (laten) checken om te kijken of een nieuw vlekje op een of andere manier is veranderd. Het is ook een goed idee om je rug te laten controleren.
Andere tekenen van abnormale vlekjes
Hoewel de vorige tekenen het meest kenmerkend zijn voor abnormaal vlekjes, zijn ze niet de enige aanwijzingen. In sommige gevallen kunnen er andere symptomen ontstaan.
Daarom is het belangrijk om op de volgende verschijnselen te letten:
- Roodheid en ontsteking. Wanneer de omgeving rond het vlekje rood wordt en/of ontstoken raakt, moet je meteen een professional raadplegen.
- Andere sensaties. Een normaal vlekje veroorzaakt geen abnormaal gewaarwordingen. Als je last hebt van jeuk, branderigheid of pijn, kan er een probleem zijn.
- Veranderingen van het oppervlak. Als er bloed, vocht, of loskomende velletjes te zien zijn, moet je voorzichtig zijn. Let er ook op of er kleine knobbeltjes of hobbels in hetzelfde vlekje zitten.
We benadrukken nogmaals dat je in deze gevallen dringend contact moet opnemen met je huisarts of de dermatoloog. Alleen een professional op dit gebied kan bepalen of het een kwaadaardig probleem is. Je moet dus zo snel mogelijk met hem of haar gaan praten.
Vlekjes en melanoom
Een melanoom is een kwaadaardige tumor en een vorm van huidkanker. Dit type kanker kan op elke leeftijd optreden.
Eerst verschijnt er iets op de huid dat eruit ziet als een normaal vlekje. Als het op tijd wordt ontdekt, dan is het meestal volledig te behandelen en te genezen, maar zou wel de neiging kunnen hebben om weer op te duiken.
- Mensen met een lichte huid lopen het hoogste risico op melanoom.
- Ook blootstelling aan de zon of het gebruik van lampen met UV-licht zonder bescherming zijn risicofactoren.
Daarnaast zou melanoom in 10% van de gevallen ook in dezelfde familie voorkomen. De U.S. National Library of Medicine stelt echter dat zelfs mensen zonder een bekende familiaire voorgeschiedenis er last van kunnen krijgen.
De beste preventiemaatregelen zijn het gebruik van zonnebrandcrème en het vermijden van UV-lampen. Draag een hoed wanneer je buiten loopt en de zon zeer intens schijnt.
Diagnose door een dermatoloog
Het eerste wat de dermatoloog zal doen, is je huid nauwkeurig inspecteren. Hij of zij kijkt daarbij in het bijzonder naar de vlekjes en hun omgeving. Ze onderzoeken alle delen van het lichaam op tekenen van melanoom.
- Meestal besluiten ze een biopsie van de huid uit te voeren als ze een abnormaal vlekje vinden. Indien mogelijk zullen ze de vlekje volledig verwijderen in dezelfde biopsie.
- Dit monster wordt vervolgens onderworpen aan een microscopische analyse in een laboratorium. Daar zullen de specialisten bepalen of er al dan niet sprake van kankercellen is.
- De resultaten van de biopsie moeten ook aangeven hoe diep de tumor precies zit. Dit cijfer of niveau wordt meestal uitgedrukt in millimeters. Deze gegevens zijn bepalend voor de beslissing over een behandeling en het opstellen van een prognose.
Sommige soorten melanomen groeien zeer snel. In deze gevallen is het ook noodzakelijk om een biopsie te laten uitvoeren van de lymfeklieren in de buurt van de tumor.
Ook kunnen de specialisten radiologische onderzoeken van de hersenen, nek, borst, buik, bekken en botten uitvoeren.
