De kleine knobbels in de nek die soms een beetje opgezwollen lijken, zoals wanneer je bijvoorbeeld verkouden bent, worden lymfeklieren genoemd. Ze zijn belangrijk voor je lichaam en fungeren als vloeistoffilters voor het (lymfe)weefsel.
Deze klieren hebben de vorm van amandelen, zijn net iets groter dan een centimeter en vormen een soort tros rond je nek, oksels, lies, borstkas en buik.
Als je merkt dat ze ontstoken zijn, dan is het eerste wat je moet doen kalm blijven en onthouden dat dit in meer dan de helft van de gevallen niet door iets ernstigs wordt veroorzaakt. Het is echter altijd het beste om een diagnose te laten stellen door een arts. We zullen nu het functioneren van de lymfeklieren en de oorzaak van een ontsteking uitleggen.
Wat doen de lymfeklieren?
Dit is wat lymfeklieren in feite doen:
- Vreemde substanties filteren uit het lichaam, zoals bacteriën en kankercellen, en ze vernietigen.
- Witte bloedcellen produceren, zoals lymfocyten en plasma, die verantwoordelijk zijn voor het vernietigen van vreemde substanties.
- Het lymfestelsel is net zo gestructureerd als de bloedvaten.
- Je immuunsysteem verdedigen.
Lymfeklieren hebben verschillende vormen en afmetingen. Onder de kaak zijn ze bijvoorbeeld plat, ongeveer een centimeter breed en hebben ze de vorm van een boon. De klieren in de nek zijn ongeveer een halve centimeter groot en hebben de vorm van een linze. De lymfeklieren in de liezen zijn langer en iets groter dan anderhalve centimeter.
Waardoor raken lymfeklieren ontstoken?
Er kunnen veel oorzaken zijn voor ontstoken lymfeklieren. Aangezien hun primaire functie het beschermen van je immuunsysteem is, zijn ze erg gevoelig voor veranderingen. Het kan door onbelangrijke oorzaken ontstaan of door meer ernstige, zoals bijvoorbeeld kanker.
Laten we nu eens dieper ingaan op de mogelijke oorzaken van een ontsteking, zoals bijvoorbeeld:
- Normale infecties door verkoudheid, griep of amandelontsteking.
- Specifieke bacteriële infecties zoals syfilis, tuberculose en salmonellavoedselvergiftiging.
- Lupusinfecties.
- Virale infecties, zoals rode hond of mazelen.
- Infecties door andere ziekteverwekkers, zoals malaria of leishmaniasis.
- Reumatische aandoeningen.
- Ontsteking van de lymfeklieren door medicijnen, zoals perchloraat en co-trimoxazol.
- Stress, slecht slapen, slechte voeding, gebrek aan voedingsstoffen.
Soms kunnen lymfeklieren ontstoken raken door lymfoom en tumorziektes, die behandeld worden als goedaardige gezwellen. Je moet echter onthouden dat er een risico is dat je maligne lymfoom krijgt en elke verandering of symptoom moet nauwlettend in de gaten gehouden worden door een arts.
Eerste evaluaties van je lymfeklieren
Je dokter zal uiteraard een diagnose stellen en je vertellen wat je het beste kunt doen. Toch zou je jezelf de volgende vragen moeten stellen:
- Ben je verkouden geweest of heb je griep gehad?
- Waar zit de ontstoken lymfeklier? Nek, oksel, sleutelbeen?
- Wanneer merkte je het op? Was het plotseling of groeide het stukje bij beetje?
- Is het pijnlijk?
- Heb je eerdere ziektes gehad?
- Gebruik je medicijnen?
- Ben je recentelijk op vakantie geweest?
- Ben je afgevallen?
Dit alles zal je instaat stellen om te ontdekken waar je immuunsysteem nog niet hersteld is, aangezien een ontsteking van de lymfeklieren meestal ontstaat door eerdere ziektes. Soms komt het door medicijnen of een bacterie. Met jouw hulp en de juiste testen zal je huisarts de oorzaak van de zwelling kunnen verklaren.
Dingen die je moet onthouden
Het overgrote deel van de lymfeklierontstekingen bevinden zich in de nek en de oorzaak is bijna altijd een nek- of mondinfectie. Deze zijn niet ernstig. Je moet er echter op letten dat de ontsteking niet extreem groeit. Wanneer de lymfeklier groter dan vier centimeter is, moet je een biopsie laten doen.
Onthoud dat de ontstekingen in je nek meestal onschuldig zijn, maar ontstekingen in het sleutelbeen – het maakt niet uit hoe groot – worden meestal als gevaarlijk gezien. Het is zeer zeker noodzakelijk om ze snel te behandelen, omdat deze over het algemeen tot kankervorming leiden.
Hoe behandel en voorkom je problemen in de lymfeklieren
Eén van de belangrijkste dingen die je moet doen om een ontsteking in de lymfeklieren te voorkomen, is zonder twijfel je immuunsysteem versterken. Daarom is het belangrijk om de volgende voedingsmiddelen dagelijks te consumeren:
Vitamine C
Het is essentieel voor je immuunsysteem. Het bestrijdt infecties en virussen en beschermt je cellen. Je kunt het in citrusvruchten vinden en in bijvoorbeeld kiwi’s, aardbeien, mango’s en tomaten.
Vitamine E
Het vergroot de productie van witte bloedcellen, wat je beschermt tegen kanker en bacteriën. Je vindt het in de meeste soorten fruit, groenten en noten, zoals walnoten, pistachenoten en amandelen.
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan bètacaroteen
Deze bevatten antioxidanten, bestrijden vrije radicalen en versterken je verdediging. Het is essentieel om wortels, mais, watermeloen, kool, rode bieten, pompoen, asperge en abrikozen te eten.
Selenium en zink
Deze helpen je om meer cellen te produceren, wat je immuunsysteem energie geeft. Welke voedingsmiddelen bevatten selenium en zink? Dat zijn bijvoorbeeld volkoren granen, paranoten, de meeste noten, zeevruchten en sojabonen.
