‘Je hebt het vandaag niet goed gedaan’, ‘Als ik jou was geweest zou ik die beslissing niet genomen hebben’… We zijn eigenlijk iedere dag onderhevig aan kritiek. Is het mogelijk om jezelf te verdedigen tegen kritiek? Jazeker, wees assertief!
Assertiviteit is iets dat bij veel mensen niet goed ontwikkeld is. Het is echter wat ons in staat stelt om onszelf te verdedigen en te weten hoe we ergens met respect op moeten reageren.
Schiet niet gelijk in de verdediging – wees assertief en stel vragen
Wanneer iemand ons bekritiseert, voelen we vaak gelijk de drang om in de verdediging te schieten. We vatten de kritiek op als een aanval. Het doet ons pijn en voelt als een belediging. Dat is waarom we zo reageren.
Wanneer we defensief worden zorgt dit er echter voor dat we de drang hebben om een tegenaanval uit te voeren. We gooien de kritiek terug in het gezicht van de persoon die ‘het lef’ had om ons te bekritiseren en proberen hem een koekje van eigen deeg te geven.
Als je echter wilt leren hoe je jezelf assertief kunt verdedigen tegen kritiek, dan is dit natuurlijk niet de juiste manier om te werk te gaan. Door tegenaanvallen te beramen verlagen we onszelf eigenlijk alleen tot het niveau van de ander.
Dus als je de impuls voelt om jezelf te verdedigen tegen kritiek, stop dan en adem even langzaam in en uit. Wees assertief en stel een vraag.
Probeer een vraag te stellen die de persoon die de kritiek leverde niet zal verwachten.
Als iemand bijvoorbeeld zegt: ‘Jeetje, wat heb jij nou weer aan?’ Kun je, in plaats van te proberen om je kledingkeuze te rechtvaardigen, je onzekerheid te tonen of zelf in de aanval te gaan, beter vragen: ‘Wat maakt het uit wat ik draag?’
Wanneer je dit doet, zal die ander waarschijnlijk niet weten wat hij moet zeggen. Of, als hij wel een antwoord weet te bedenken, zal dit waarschijnlijk een antwoord zijn dat nergens op slaat.
Het belangrijkste is om jezelf er niet door van slag te laten brengen of er boos over te worden, laat staan om jezelf er rot over te voelen.
Erken de kritiek op assertieve wijze
Als iemand kritiek heeft op iets dat je hebt gedaan, dan is het al helemaal geen goed idee om defensief te worden. Zeker niet als hij je hiermee geen slecht gevoel wil bezorgen, maar omdat hij simpelweg gelijk heeft. Wees assertief op zo’n moment!
Stel dat een vriend je bekritiseert omdat je er zo lang over gedaan hebt om je klaar te maken en hij hierdoor op je heeft moeten wachten. Het heeft dan niet veel zin om te zeggen: ‘Weet je nog dat ik op jou moest wachten?’
Reageren op een dergelijke manier lost helemaal niets op en zal al helemaal de relatie die je met deze vriend hebt niet ten goede komen. Het ondermijnt de ander, beetje bij beetje, totdat hij eindelijk breekt.
Wees assertief. Het ideale antwoord zou iets in de trant zijn van: ‘Je hebt gelijk, ik heb veel te lang getreuzeld.’
Hier is nog een voorbeeld. Stel dat een vriend zegt: ‘Met jou kan ik niet praten, jij weet niets van politiek af’. Dan kun je (als het waar is) antwoorden: ‘Dat klopt, ik weet niets van politiek.’
Geef het toe wanneer je iets niet weet of als je ongelijk hebt. Laat echter nooit iemand over je heen lopen of je het gevoel geven dat je moet veranderen.
Stel dat je niets over politiek weet. Dan heeft het geen zin om jezelf in bochten te wringen om er meer over te weten te komen. Zeker niet alleen maar omdat iemand iets zei waardoor je je slecht voelde. Misschien ben je er echt niet in geïnteresseerd.
Accepteer het als een deel van wie je bent en houd vast aan je positie zonder schaamte.
Verdedig jezelf assertief, maar respecteer de meningen van anderen
Welnu, er is iets heel belangrijks dat we niet achterwege kunnen laten. Het is goed om jezelf op assertieve wijze te verdedigen. Maar dat geldt alleen zolang je de meningen van anderen hierbij respecteert. Als dit maar niet ten koste gaat aan het respect dat je hebt voor jezelf.
Als iemand tegen je zegt dat hij je outfit belachelijk vindt, dan hoef je hier helemaal niet beledigd door te raken of die mening te verwerpen. Respecteer het, accepteer het en zeg: ‘Ja? Ik vind mijn outfit eigenlijk hartstikke geweldig.’
We kunnen niet allemaal dezelfde smaak hebben. Bovendien is er geen reden om jouw smaak of de smaak van een ander te veranderen.
Je kunt respecteren dat de ander eerlijk was en jou zijn perspectief gaf. Onthoud echter dat jouw mening als het om jou gaat het belangrijkst is.
Het maakt niet uit of mensen het leuk vinden hoe jij je kleedt. Zolang jij je er maar goed bij voelt, dat is waar het om gaat. Als je zo denkt, leer je hoe je flexibeler kunt omgaan met de meningen en smaken van anderen.
Weet jij hoe je jezelf kunt verdedigen tegen kritiek en hoe je assertief kunt zijn? Hoe reageer jij meestal als iemand jou bekritiseert?
