Schildklieraandoeningen treffen een groot deel van de bevolking. Ze komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen door de vele schommelingen in de hormoonhuishouding van de vrouw.
Er zijn heel wat ziektes die verbonden zijn aan een verstoorde werking van de schildklier en zelfs al bestaan er veel effectieve remedies en behandelingen, evolueren sommigen ervan tot een chronische aantasting van de gezondheid.
Dit zijn chronische ziektebeelden die een grote invloed uitoefenen op het dagelijks lichamelijk en geestelijk functioneren.
Naast het zorgvuldig volgen van het medicatieschema vragen chronische schildklieraandoeningen eveneens een grote mentale inzet, inspanning en energie om op een doeltreffende manier de strijd met de ziekte aan te gaan.
Wat is de functie van de schildklier?
De schildklier is een klier in de halsstreek, die verantwoordelijk is voor het afscheiden van de hormonen thyroxine en triiodothyronine. Deze beide hormonen zorgen voor de goede regeling van de stofwisselingsprocessen, voortplanting en groei bij kinderen.
Daarom wordt ook gesteld dat voldoende rust en slaap bij kinderen zo belangrijk is. Genoeg slaap zorgt namelijk voor een normale werking van de schildklier en het afscheiden van deze hormonen.
Een goed functionerende schildklier ligt dus aan de basis van de goede werking van heel wat fysiologische processen in het lichaam. Het is een kleine klier die ongeveer de vorm van een vlinder heeft en zo’n 25 gram weegt.
Hij ligt als een soort schild om de luchtpijp heen, net onder het strottenhoofd. De endocriene klier is opgebouwd uit twee kwabben die zelf bestaan uit verschillende follikels of blaasjes.
Verstoring in de afscheiding van de hormonen kan tot verschillende ziektebeelden leiden en komt ongeveer acht keer meer voor bij vrouwen dan bij mannen, vaak tijdens en na de periode van zwangerschap en bevalling.
De meeste behandelingen zijn eenvoudig en doeltreffend voor de meeste schildklieraandoeningen.
Wat zijn de meest voorkomende schildklieraandoeningen
De werking van de schildklier wordt op haar beurt geregeld door het functioneren van de hypofyse in de hersenen. De hypofyse is een klier die onder andere het schildklierregulerend hormoon afgeeft en een te veel of een te weinig produceren ervan veroorzaakt een overdaad of tekort.
Hypothyreoïdie
Indien er niet voldoende schildklierhormoon afgegeven wordt aan de bloedsomloop, dan vertraagt de stofwisseling van het lichaam en ontstaat hypothyreoïdie.
Oorzaken
Het lichaam maakt nog weinig of helemaal geen schildklierhormoon meer aan. De vaakst voorkomende oorzaak hiervan is een chronische ontsteking van de schildklier, ook bekend als de ziekte van Hashimoto.
Het is een auto-imuunziekte, wat betekent dat het afweersysteem van het lichaam de eigen cellen van de schildklier gaat aanvallen. Die gaat als reactie proberen meer hormonen te produceren, maar de schildklier zet enkel uit en er ontstaat een krop in de keel.
Symptomen
- vermoeidheid
- aankomen in gewicht
- veranderingen in het menstruatiepatroon
- overwegend koudegevoel als anderen het niet koud hebben
- verstopping
- spierpijn
- haarverlies en afbrekend haar
Behandeling
Er is medicatie beschikbaar die deze aandoening met succes kan behandelen. Ook wordt aangeraden je dieet te verrijken met voldoende jodium.
Hyperthyreoïdie
Hyperthyreoïdie is een ziekte waarbij een teveel aan het schildklierhormoon geproduceerd wordt, waardoor de stofwisseling van het lichaam in een versnelling raakt en het lichaam volledig uit evenwicht brengt.
Ook de ziekte van Graves is een auto-imuunziekte die antistoffen tegen de schildklier aanmaakt. Deze gaat als reactie te veel hormonen produceren. De aandoening ontstaat meestal tussen de leeftijd van 20 en 40. Het gebruik van bepaalde soorten medicatie kan deze ziekte veroorzaken.
Symptomen
- vermoeidheid
- gewichtsverlies
- een voortdurend gevoel van zenuwachtigheid
- zweten en voortdurend warmtegevoel als anderen het niet warm hebben
- veranderingen in het menstruatiepatroon
- abnormaal veel darmbeweging
Behandeling
Ook hier kan een arts aangepaste medicatie voorschrijven en is een gezond en uitgebalanceerd dieet van groot belang.
Zwellingen in de schildklier
Struma of zwellingen in de schildklier zijn een van de vaakst voorkomende klachten in verband met de schildklier. Hierbij vergroot de schildklier, wat zichtbaar en voelbaar is als een zwelling in de halsstreek.
Een knobbel in de schildklier wordt een nodus genoemd en het is mogelijk dat meerdere knobbels tegelijkertijd voorkomen. Deze knobbels kunnen ontstaan door een slechte werking van de schildklier zelf of door factoren van buitenaf, zoals onder andere:
- lithium
- medicatie tegen psychische ziekten
- hevige emoties in de puberteit
- een tekort aan jodium in de voeding
Een medisch onderzoek gebeurt om uit te wijzen of de zwellingen al dan niet kwaadaardig zijn.
Ziektes van de schildklier tijdens de zwangerschap
Verstoring van het functioneren van de schildklier is een aandoening die vaak voorkomt tijdens de zwangerschap. Belangrijk is een snelle en correcte behandeling om de gezondheid van de foetus niet in gevaar te brengen.
Regelmatige controles overslaan is uit den boze, net als zelfmedicatie gedurende deze periode. Niet alle soorten medicatie zijn geschikt tijdens de zwangerschap en periode van borstvoeding en kunnen schade berokkenen aan moeder en kind.
Onderzoeken die schildklieraandoeningen opsporen
De huisarts is de best aangewezen persoon om schildklieraandoeningen op te sporen door middel van het detecteren van bepaalde symptomen en het uitvoeren van enkele onderzoeken, die een juiste diagnose kunnen stellen.
- Manueel onderzoek van de schildklier in de halsstreek, waarbij gevraagd wordt om een aantal keer te slikken.
- Onderzoek van de huid en de ogen.
- Controle van het gewicht en de temperatuur en nagaan van plotse schommelingen in verband hiermee.
- Het uitvoeren van een gedetailleerd bloedonderzoek.
- Er wordt eveneens een echografie van de schildklier uitgevoerd. De huisarts kan je hiervoor doorverwijzen naar een laboratorium of ziekenhuis die dit onderzoek uitvoert.
Samengevat kan men stellen dat schilklieraandoeningen efficiënt kunnen worden aangepakt door een gestructureerde en precieze behandeling.
Het evolueren naar een chronische ziekte is mogelijk, maar goed behandelbaar met medicatie en een aangepast dieet, waardoor een goede kwaliteit van het dagelijks leven in stand gehouden kan worden.
Investeren in een evenwichtig dieet, zorgen voor voldoende rust en slaap en het correct opvolgen van de instructies van je arts kunnen zorgen voor het perfect onder controle houden van schildklieraandoeningen.
