In de zomerperiode krijgen we extra waarschuwingen over de schade die buitensporige blootstelling aan de zon kan veroorzaken. Dat komt omdat steeds meer artsen en gezondheidscentra investeren in bewustzijnscampagnes omtrent melanomen. De vraag is of melanomen de enige ernstige vormen van huidkanker zijn.
De zon verschaft ons vele voordelen voor de gezondheid. Je lichaam heeft de straling van de zon nodig om vitamine D te vormen.
Een gebrek aan deze voedingsstoffen kan een slechte vorming van botweefsel veroorzaken. Het kan ook leiden tot aandoeningen zoals osteoporose.
Er kunnen echter problemen optreden als je jezelf op een onverantwoordelijke manier blootstelt aan zonnestralen. Dit kan schade toebrengen aan je lichaam. Het begint met zonnebrand en kan na verloop van tijd erger worden.
De meest zorgwekkende bedreiging is echter het carcinogene effect van de ultraviolette straling.
Tegenwoordig kennen de meeste mensen de risico’s op melanoom. Melanomen zijn echter niet de enige ernstige vormen van huidkanker. Het is dus een goed idee dat je kennismaakt met de andere vormen. Op die manier zal je ook weten hoe je ze kunt herkennen en moet voorkomen.
Leer jouw huid kennen
De huid is het grootste orgaan van het lichaam. De voornaamste functie van de huid is jou beschermen tegen de vele bedreigingen van de buitenwereld.
Daartoe behoren bacteriën, micro-organismen, extreme temperaturen en zonnestraling.
- Je huid is samengesteld uit verschillende lagen en weefsels. De bovenste laag en het deel dat zichtbaar is, noemen we de epidermis. Daaronder bevindt zich de dermis en onder de dermis liggen de onderhuidse weefsels.
- Elke laag bestaat uit verschillende soorten cellen, klieren en bloedvaten. Jouw epidermis bestaat uit plaveiselcellen, basaalcellen en melanocyten.
Wat is huidkanker?
Er bestaan verschillende vormen van huidkanker. Afhankelijk van de plaats waar de kanker zich ontwikkelt, krijgt het verschillende namen. De symptomen en de behandeling zijn ook anders.
De medische gemeenschap splitst de vormen van huidkanker in twee grote groepen op.
- De eerste groep bevat de ‘niet-melanomen’.
- In de tweede groep bevinden zich de melanomen.
De vormen van kanker in beide groepen tasten de cellen van je epidermis aan.
Vormen van huidkanker
Niet-melanome kanker
Deze vorm treedt op wanneer de kanker zich in je plaveiselcellen of in je basaalcellen in de epidermis ontwikkelen. De meeste gevallen van huidkanker zijn niet-melanomen.
Er zijn twee soorten niet-melanome kanker: het basaalcelcarcinoom en het plaveiselcarcinoom.
Basaalcelcarcinoom
- Dit is de meest voorkomende vorm van huidkanker ter wereld.
- Het tast de basale cellen aan. Die cellen bevinden zich in de diepste laag van de epidermis.
- Deze kanker ontwikkelt zich in de delen van het lichaam die het meest blootgesteld worden aan de zon (gezicht, oren, schouders, nek).
Plaveiselcelcarcinoom
- Dit is de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker.
- Het tast de plaveiselcellen binnenin je epidermis aan op de bovenste laag.
- Dit type kanker treedt meer op bij mannen. De typische manier waarop het zich ontwikkelt, is in zones van het lichaam die meer blootgesteld worden aan de zon.
Beide soorten van deze niet-melanome carcinomen vormen een heel laag risico op overlijden of uitzaaiing. Meestal reageren ze goed op behandeling. Het is ook gemakkelijk om deze diagnose te stellen.
Melanoom
Melanoom is de agressiefste vorm van huidkanker. In het begin tast het de oppervlakkige melanocyten van de epidermis aan. Later worden de letsels echter dieper en dikker.
- Dit verhoogt het risico dat de kanker uitzaait naar andere organen.
- Het is fundamenteel dat melanoom snel vastgesteld wordt. Dit verhoogt je kansen om het te genezen.
- Als melanoom in de eerste fase herkend wordt, dan heeft een chirurgische verwijdering 90% kans op succes om de tumor weg te nemen.
Oorzaken en preventie van huidkanker
De voornaamste oorzaak van alle vormen van huidkanker is buitensporige blootstelling aan ultraviolet (UV) straling. De zon is de grootste bron van alle UVA- en UVB- stralen.
Zonnelampen en zonnebanken zenden echter ook deze stralen uit.
Er zijn twee manieren die voor de beste preventie zorgen.
- Je moet zonnebrandcrème gebruiken.
- Bovendien vermijd je beter om je gedurende de sterkste uren van de dag bloot te stellen aan de zon (tussen 11h ’s morgens en 4h in de namiddag).
Specialisten wijzen ook op andere risicofactoren zoals:
- Blootstelling aan chemische stoffen zoals arseen, industriële teer en paraffine.
- Buitensporige blootstelling aan straling zoals radiotherapie.
- Behandeling waarbij men ultraviolet licht gebruikt of om psoriasis te behandelen.
- Xeroderma pigmentosum of kaposisarcoom, een genetische stoornis die het vermogen van de huid vermindert om te herstellen van beschadiging door de zon.
- Basaal naevus syndroom of het syndroom van Gorlin, een aangeboren ziekte die meerdere kwaadaardige tumoren in de basaalcellen van de epidermis veroorzaakt.
Een gezonde levensstijl en gewoonten zijn essentieel om tijdens het zomerseizoen een gezond lichaam te behouden. Vergeet niet dat goed voor je huid zorgen ook helpt om je natuurlijke weerstand te stimuleren.
